Tarczyca i jej istotne funkcje 

Tarczyca to gruczoł o kształcie motyla znajdujący się nisko, w przedniej części szyi, tuż poniżej krtani. Składa się z dwóch płatów znajdujących się po obu stronach tchawicy. Prawidłowy gruczoł tarczycy zwykle nie jest widoczny na zewnątrz. Nie można go też wyczuć, podczas uciskania szyi.

Głównym zadaniem tarczycy jest wydzielanie niezbędnych hormonów w całym organizmie, które, z kolei pełnią, rozmaite funkcje: regulują metabolizm, kontrolują pracę serca, mięśni i układu pokarmowego, a także odpowiadają za rozwój mózgu. Prawidłowe działanie tarczycy zależy od dobrej podaży jodu z pożywienia. Komórki produkujące hormony tarczycy są wyspecjalizowane w pozyskiwaniu i wchłanianiu jodu z krwi i włączaniu go do hormonów tarczycy. 

W jaki sposób tarczyca odpowiada za utrzymanie zdrowych kości?

Jedną z funkcji tarczycy jest produkowanie hormonów zwanych komórkami C. Komórki Te odpowiadają za produkcję kalcytoniny. Kalcytonina odgrywa rolę w regulacji poziomu wapnia i fosforanów we krwi, a więc to ona decyduje o tym ile wapnia trafi do tkanki kostnej.

Typowe choroby tarczycy i ich objawy 

Zdrowy gruczoł tarczycy wytwarza dokładną liczbę hormonów potrzebnych do utrzymania prawidłowego i zrównoważonego metabolizmu organizmu.  Zaburzeniem pracy tarczycy jest stan, w którym poziom widzialnej przez tarczycę tyroksyny ulegnie zmianie. Gdy tarczyca wytwarza zbyt dużo hormonów mówimy o nadczynności tarczycy. Jeśli natomiast tarczyca nie wytwarza wystarczającej ilości hormonów -  mamy do czynienia z niedoczynnością tarczycy. Jednym z wariantów niedoczynności tarczycy, jest niedoczynność autoimmunologiczna, czyli choroba Hashimoto.

Typowe objawy nadczynności tarczycy to utrata masy ciała, szybkie bicie serca, wysoka drażliwość/nerwowość, osłabienie i drżenie mięśni, rzadkie miesiączki, problemy ze snem, podrażnienia oczu i wrażliwość na ciepło. 

Objawy niedoczynności tarczycy są przeciwieństwem nadczynności tarczycy, takimi jak przyrost masy ciała, wolniejsze tętno, zmęczenie, częstsze i silniejsze miesiączki, zapominanie, suchość skóry i włosów, chrypka i nietolerancja na zimno. Ponadto niedoczynności tarczycy często towarzyszy powiększenie tarczycy zwane wolem. 

Choroba Hashimoto to stan, w którym to układ odpornościowy atakuje tarczycę doprowadzając do wytworzenia niedoczynności. Początkowo choroba nie powoduje zauważalnych objawów. Z czasem, mogą się pojawić takie objawy jak zmęczenie i ospałość, zaparcia, blada i sucha skóra, opuchnięta twarz, kruche paznokcie, wypadanie włosów, bóle mięśni i sztywne stawy. 

Choroby tarczycy, a zdrowie kości i stawów 

Tarczyca wpływa na metabolizm, temperaturę ciała oraz jego wzrost i rozwój. Gdy nie działa prawidłowo prowadzi to do chorób opisanych wcześniej. W miarę postępowania choroby, szczególnie w przypadku niedoczynności autoimmunologicznej, gruczoł ten może powodować bóle stawów i mięśni, zespół ciaśni nadgarstka, a nawet zapalenie stawów, z kolei nadczynność może indukować powstanie osteoporozy. W jaki sposób nadczynność tarczycy może wpływać na powstanie osteoporozy?

Poziom hormonów tarczycy wpływa na zdolność organizmu do utrzymania zdrowej równowagi wapniowej, czyli osteoklastów (komórek kościogubnych) i osteoblastów (komórek kościotwórczych). Zaburzenie tej równowagi (spowodowane nadmiarem tyroksyny w nadczynności tarczycy) prowadzi do przewagi procesów kościogubienia, erozji kości, co w dłuższej perspektywie czasu prowadzi do zmniejszania się masy kostnej, podatności na złamania  i powstania  osteoporozy. Reasumując, zaburzenia pracy tarczycy zwiększają ryzyko tzw. wtórnej osteoporozy i tym samym złamań.

Dlaczego mówimy o wtórnej osteoporozie? Określenie „wtórna” oznacza brak bezpośredniego wpływu tarczycy na osteoporozę. Choroba tworzy się następująco: nieprawidłowy poziom hormonów tarczycy oddziałuje na metabolizm organizmu, w tym, jego zdolność do utrzymania zdrowej gęstości kości poprzez proces przebudowy, w efekcie czego zostaje on zaburzony, czym zapoczątkowuje proces powstania osteoporozy.

Jak zapobiec poważnym skutkom chorób tarczycy 

Poważne następstwa nadczynności i niedoczynności pojawiają się przede wszystkim, wtedy,  gdy choroby te nie są leczone. Dlatego niezwykle ważne jest wczesne rozpoznanie objawów i szybko postawiona diagnoza.

Profilaktyka

W utrzymaniu zdrowych kości niezbędne jest  przestrzeganie zbilansowanej diety zawierającej pokarmy bogate w wapń. Dziennie zaleca się spożywać między 700 a 1000 mg wapnia. Minerał ten najłatwiej uzyskać z produktów mlecznych takich jak mleko, ser i jogurty. Nie oznacza to jednak, że wegetarianie i weganie są skazani na choroby kości. Osoby które w swojej diecie unikają potraw mięsnych i laktozy, wiosną mogę sięgnąć po jarmuż, fasolę, soję, jeżyny, czarne porzeczki, a jesienią
i zimą uzupełniać dietę w suszone morele i figi, a także w ziarna amarantusa. Jeśli zdecydujemy się na suplementację wapnia, warto, pamiętać, aby w składzie wybranego produktu oprócz wapnia, znajdowały się również witaminy D3 i K2. Udowodniono bowiem, że długotrwała suplementacja preparatami mono wapniowymi, prowadzić może do zwapnienia naczyń krwionośnych. Mówimy wtedy o wystąpieniu paradoksu wapnia.

Dla zdrowia kości niezbędne jest także unikanie palenia, i redukcja spożywanego alkoholu.